Review: Mapsonic Europa voor PalmOS

Door Patrick Laarhoven	Klik op de plaatjes voor een vergrote versie
Publicatiedatum: 16 december 2003

De MapStore applicatie met 3 selecties en een detailinstelling.

De standaard kaartweergave met de "road sheet".

De kaart op een aantal zoomniveau's.

De schermen voor het opzoeken van een locatie (zoeken op plaats, POI of coördinaten).

De navigatiestand en het navigatiemenu.

Demo van een afslag in de navigatie stand.

Parameter-scherm voor alle instelingen.

GPS status scherm.

Er is de laatste tijd veel nieuws te melden op het gebied van GPS-navigatie voor PalmOS PDA's. De nieuwste ster aan het firmament heet MapSonic en is het "sprekende" vervolg op MapViewer. Dit review bestaat uit twee delen: het eerste deel geeft een overzicht van de functies en het gebruik van de applicatie, het tweede deel, onderaan deze review voegt wat extra details bij de onderwerpen toe.

Kaartuitsnedes maken

Om MapSonic te kunnen gebruiken, moet eerst de software op de PC worden geïnstalleerd. Het programma MapStore is namelijk nodig om de kaarten voor de Palm te maken, en dit gebeurt uit de hoofdkaarten die mee geïnstalleerd worden. Let bij het maken van de kaarten wel goed op wat je precies nodig denkt te hebben: een kaart van Nederland neemt bijvoorbeeld 82MB in, een kaart van de Benelux is maar liefst 146MB! Hoe MapSonic toch met dergelijke grote bestanden overweg kan komt aan de orde bij de beschrijving van het plannen van routes.
Het mooie van deze aanpak is wel dat je bijvoorbeeld in één bestand de gehele kaart van Nederland op een geheugenkaart kunt plaatsen. Alle routes binnen Nederland zijn dan te plannen, zonder verdere uitsnedes te hoeven maken of je te moeten bekommeren om detailniveaus.

Kaartmateriaal

Het basismateriaal bestaat uit de door Tele Atlas geleverde hoofdkaarten, die redelijk actueel lijken. De pas geopende A5 staat er bijvoorbeeld al op, maar bijvoorbeeld Oosterheem in Zoetermeer is niet aanwezig en Voornemeer in Alkmaar is zonder straatnamen. Deze kaarten staan op 4 CD's, goed voor heel West-Europa met een flink detailniveau. Bepaalde gebieden hebben wat minder detail, bijvoorbeeld de Canarische eilanden. De kaarten bevatten naast wegen ook waterwegen en groengebieden, maar vlakken voor bebouwde gebieden en onverharde paden staan er niet in. Ook is er een Points Of Interest (POI) database aanwezig, met locaties van restaurants, benzinepompen etcetera. In deze database staat geen extra informatie vermeld zoals telefoonnummers, en het aantal verschillende types is wat beperkt.

Routes plannen

Een route is te maken door alleen het eindpunt op te geven, en de route op basis van de huidige GPS locatie te laten berekenen. Een andere optie is om handmatig zowel een start en eindpunt op te geven.
Het selecteren van routepunten gebeurt op basis van adressen, POI's, het invoeren van coördinaten of door met de stylus op de kaart te tikken. Voor de adressen valt ook gebruik te maken van het Address Book. Andersom kan een geselecteerd punt ook worden overgenomen in dit adressenbestand. De selectie van een adres kan op twee manieren. Je kunt door een soort boomstructuur van gebieden heen selecteren (land, provincie, gemeente, woonplaats) of je kunt heel het bestand laten doorzoeken op een deel van de naam. Helaas is het niet mogelijk om te zoeken op postcode.
Als er een route gepland moet worden over een kaart dat op een geheugenkaart staat, dan wordt steeds een gedeelte van dit bestand ingelezen in het RAM geheugen. De totale benodigde hoeveelheid RAM geheugen is afhankelijk van de grootte van de kaart en de lengte van de route. De specificaties geven aan dat er 8MB RAM vrij moet zijn om het programma te draaien.
De lengte van de route heeft ook een groot effect op de berekening hiervan; De benodigde tijd varieert van een paar seconden tot ettelijke minuten.

Routes volgen

Voor het volgen van de route heeft MapSonic de Navigation Mode. In deze stand staan bovenaan het scherm aanwijzingen, de nog af te leggen afstand en hoe lang deze naar schatting gaat duren. In het midden staat de kaart met daarin de cursor van de huidige locatie. De te volgen route wordt duidelijk getoond als een halfdoorzichtige groene streep op de kaart over de te volgen weg. Is er een GPS aangesloten dan volgen bij de routepunten gesproken aanwijzingen, draait de kaart mee met de rijrichting en zoomt in en uit afhankelijk van de snelheid. De routeaanwijzingen staan bovenaan in de vorm van iconen en teksten.
Mocht er van de route worden afgeweken, dan wordt deze automatisch en razendsnel herberekend.
De gesproken aanwijzingen komen, als daarvoor voldoende ruimte tussen de routepunten is, twee keer. Op een snelweg is dat tussen de 1000 en 500 meter en daarna tussen de 150 en 50 meter. In de stad komen deze tussen de 350 en 150 meter en de 50 en 100 meter voor de afslag. De variatie zit hem met name in de afstand tussen de routepunten; zitten de routepunten kort op elkaar, dan komt de melding maar één keer.

Gebruik

Over het algemeen werkt MapSonic goed. Er is nagedacht over hoe de applicatie zo handig mogelijk gemaakt kan worden en mensen die ook met PocketPC navigatie systemen hebben gewerkt zien de 'invloed' hiervan ook duidelijk terug in het programma.
Wel zijn een aantal geavanceerdere extra functies zoals het blokkeren van wegen en een 3D weergave weggelaten. Ook is de gebruikersinterface kaler, een instelbaar dashboard (keuze uit zaken als snelheid en tijd van aankomst) en meer instelmogelijkheden van het programma ontbreken.

De kleine letters en knopjes op het scherm zijn allemaal te klein zijn om goed leesbaar te zijn tijdens het rijden, laat staan ze te bedienen. Eerst plannen en dan pas rijden is dus het devies. Dat is jammer, want er is bijvoorbeeld wel aan gedacht om in de navigation mode te zorgen voor een pop-up menu met grote knoppen. Tijdens de rit is dan snel een dichtstbijzijnd benzinestation of restaurant te selecteren. Tik je hierop en kies je "Select arrival point", dan kom je terecht in een scherm vol kleine letters en knopjes. Daarmee verliest het menu meteen zijn waarde. Het enige wat er nu (veilig) tijdens de rit mee te doen is, is het geluid uitzetten.
De gesproken aanwijzingen zijn naar keuze in elf talen beschikbaar. Daarbij moet wel vermeld worden dat het Vlaams en Nederlands sterk op elkaar lijken. Het scherm wordt helaas niet bijgewerkt tijdens het "uitspreken" van een aanwijzing. Dat doen andere programma's beter, hopelijk verandert ViaMichelin dat nog in een volgende versie.
De routeaanwijzingen kunnen verwarrend zijn. Het lijkt er op dat MapSonic kijkt naar de richting van de afslag ten opzichte van de auto, in plaats van de afbuiging ten opzichte van de weg. Vooral afslagen in bochten zijn dan lastig. Wil je bijvoorbeeld rechtsaf op een weg die een bocht naar links maakt, dan klinkt de instructie "Ga rechtuit". Dit klopt natuurlijk, maar is niet de aanwijzing die je verwacht.
De bijgeleverde handleiding is erg goed en zeker de moeite waard om door te nemen. Een aantal functies zit namelijk verstopt in het programma. Het overnemen van adressen uit het Address Book en het aanmaken van laag-detail kaarten is bijvoorbeeld bijna niet uit te vinden zonder de handleiding eerst te hebben gelezen.
Het programma is zeer stabiel, vervelend is alleen dat het toetsenbord standaard als AZERTY staat in plaats van de gebruikelijke QWERTY layout.
Op het moment van schrijven is een nieuwe versie al aangekondigd, met daarin support voor het scherm van de Palm Tungsten T3. De Tungsten T3 lijkt vooralsnog ook de beste PDA om deze applicatie op te draaien. De snelle processor, grote hoeveelheid RAM geheugen en vlotte geheugenkaartafhandeling zijn erg makkelijk om snel een route te kunnen plannen.

Conclusie

Belangrijkste vraag is misschien wel of PalmOS zich nu kan meten met PocketPC op het gebied van GPS navigatie. Op de PocketPC is het zeker niet het beste programma. Wat dat betreft ligt Palm dus nog achter, er ontbreken bijvoorbeeld een paar leuke extra functies. Maar het potentieel is er, en hopelijk komen er nu ook meer leveranciers van navigatiesoftware die de overstap wagen, nu OS5 en de zwaardere PDA's een groter marktaandeel beginnen te krijgen. MapSonic is in ieder geval de eerste voor Europa. Daarmee dus (vooralsnog) met afstand koploper voor PalmOS navigatiesoftware. Mapopolis is iets goedkoper, en Digi-Map biedt misschien wat meer instelmogelijkheden, maar die programma's halen het niet bij MapSonic qua eenvoud in het gebruik en de strakke weergave van de kaarten.

Verbeterbaar

Grootte van de kaartbestanden
De positie op het scherm wordt niet bijgewerkt als er een aanwijzing uitgesproken wordt
Geen mogelijkheid voor Europese routes in één keer
Geen zoekmogelijkheid op postcode

Pluspunten

Eenvoudige bediening
Routeplanning op huisnummerniveau
Adembenemend mooie weergave van de kaarten
Voor relatief weinig geld de kaarten van heel Europa
Automatische en tijdige routeherberekening als je van de geplande route afwijkt

Voor de liefhebber volgt hier een uitgebreidere uiteenzetting van de werking en installatie van Mapsonic

, zoals ik die tijdens het testen heb ervaren.

Kaartuitsnedes maken

Tijdens de installatie moet er voor de beveiliging van MapStore eerst een identifier worden ingevoerd. Deze wordt verkregen door MapSonic op de Palm een keer te starten zonder kaarten. De kaarten die vervolgens gemaakt worden op de PC zijn dan alleen te gebruiken op die PDA.
Het gebied voor het kaartbestand valt te selecteren door een rechthoek op de hoofdkaart te tekenen, of door een administrative area te kiezen. Deze optie geeft je de mogelijkheid om bijvoorbeeld een kaart van alleen Nederland maken zonder de omliggende wegen in België en Duitsland mee te nemen.
Vervolgens kan de gemaakte selectie worden ge-exporteerd naar het interne geheugen van de Palm, of naar de geheugenkaart. Dit kan dan middels HotSync of, in het geval van een geheugenkaartbestand, ook via een cardreader worden overgezet.

MapStore kent ook een tweede manier om kaartbestanden te maken. Om geheugen te besparen kan er namelijk een kaart worden gemaakt met verschillende detailniveaus. Grofweg gezegd kan er gekozen worden uit hoog en laag detail. De opzet is alleen wat anders dan je misschien zou verwachten. Achteraf vallen de kaartbestanden namelijk niet te combineren.
Niet combineren, wat dan? Wil je gebruik wilt maken van een dergelijke combinatie, dan maak je in MapStore op de PC meerdere selecties aan. In deze gebieden maak je dan per selectie een keuze voor het detailniveau. Selecteer bijvoorbeeld twee kleine detailgebieden rondom het start- en eindpunt en een overlappend laag detail gebied eroverheen. Wordt dit vervolgens geëxporteerd, dan is het resultaat één bestand met daarin alle selecties tezamen. Voordeel hiervan is dat alle wegen in dit bestand aanwezig zijn, en het programma niet meer van bestand hoeft te wisselen.
Deze variant van kaarten uitsnijden is meer geschikt voor het maken van kaarten per route. Wel vraag je je dan af waarom MapStore trouwens niet gewoon een op de PC berekende route kan exporteren (automatisch een bestand met daarin de gedetailleerde gebiedjes rondom het start en eindpunt en een laag detail kaart eromheen).

Helaas krijg je niet één grote kaart van heel Europa, maar een aantal hoofdkaarten met daarin combinaties van landen. Aangezien de kaarten voor op de PDA alleen gemaakt kunnen worden uit hoofdkaarten zijn deze opgebouwd uit groepen aangrenzende landen, zoals bijvoorbeeld de Benelux. Sommige landen komen ook meerdere keren voor. Zwitserland is bijvoorbeeld drie keer aanwezig (bij Frankrijk, bij Duitsland en bij Italië). Zo is het dus mogelijk om kaarten op de PDA bepaalde landsgrenzen te laten overschrijden, maar één kaart door heel Europa heen maken is weer niet mogelijk. Zou dat überhaupt al op een geheugenkaart passen trouwens. Kortom, je kunt wel over landsgrenzen heen plannen, maar er zijn beperkingen. Waarom er voor deze aanpak gekozen is, is niet helemaal duidelijk. Ze hadden net zo goed alle landen in een enkele kaart van Europa kunnen stoppen.

Routes plannen

Voor het berekenen van de routes kan er een keus gemaakt worden voor de snelste dan wel kortste route. Ook voor voetgangers is MapSonic te gebruiken. De routeplanning houdt dan geen rekening met éénrichtingswegen, snelwegen worden niet gebruikt en routes worden dan ook door voetgangersgebieden heen gepland. Wordt er een onmogelijke route opgevraagd, bijvoorbeeld dat je met de auto door een voetgangersgebied wilt, dan krijg je daar een melding van. Vervolgens is dan een punt in de buurt te kiezen dat wel te bereiken is. Achteraf kom je dan niet voor verassingen te staan.
Mooi is ook dat de snelheden per wegsoort zijn in te stellen. De routeplanning is dan dus aan te passen aan jouw situatie. Bij mij in de buurt zijn snelwegen bijvoorbeeld sneller dan de N wegen, maar als je veel last van files hebt is het misschien andersom. Voor normaal gebruik staan de standaard instellingen goed. Normaal gesproken dus direct te gebruiken.
Het plannen van een route van een plaats in België naar Groningen op de kaart van heel de Benelux werkte op een CLIÉ NX70 met 6,5MB vrij geheugen. MapSonic zelf is tussen de 1,3 tot 1,7MB, dus in totaal moet er tussen de 8 en 9MB worden gereserveerd voor het gebruik van MapSonic. Het is ook mogelijk om kleinere kaarten te maken, daarvoor is minder geheugen nodig. Vooraf is echter niet duidelijk hoeveel geheugen dan voldoende is.

Om de snelheid van de routeberekening te kunnen meten heb ik gekeken naar een route van Amsterdam centrum naar Rotterdam centrum. Dit duurde op mijn CLIÉ NX70 met een kaart van de Benelux net geen 3 minuten. Op de kaart van Nederland had mijn PDA voor dezelfde route nog "maar" anderhalve minuut nodig. Vervolgens heb ik een bestand gemaakt met detailkaarten voor Rotterdam en Amsterdam, en een overzichtskaart eroverheen (in totaal 6MB). De planning van dezelfde route duurt dan nog maar een paar seconden. Zelfs te snel om behoorlijk te kunnen meten!
Ook een andere factor is snelheidsbepalend: er valt namelijk te kiezen tussen Complete en Limited. Bij Complete worden alle routes over de hele kaart geprobeerd, en bij Limited worden alleen routes bekeken die binnen een bepaald gebied rondom het start- en eindpunt vallen. De Limited-berekening is hierdoor sneller als de punten relatief dicht bij elkaar liggen, want dan wordt maar een klein deel van de kaart bekeken. Waarom de standaardinstelling niet gewoon op Limited is gezet is mij een raadsel. De routes zijn vrijwel altijd hetzelfde en - zeker op grote kaarten - scheelt het norm veel tijd. De routeplanning van Rotterdam naar Amsterdam duurt in de Limited-stand 20 en 18 seconden (respectievelijk kaart Benelux en kaart Nederland). Bij kleinere kaarten zit er nauwelijks tijdsverschil tussen de twee methoden.

Routes volgen

Voordat je de route gaat volgen is het verstandig deze toch eerst zelf te controleren. Je kunt de kaart laten zoomen naar de gehele route, of de "Road Sheet" openen. Op de road sheet valt ook handige informatie te vinden als: hoe lang gaat de trip duren en wat is de totale afstand? Daarnaast zijn ook alle stappen van de route zien. Door op een regel te klikken wordt dit routepunt dan op de kaart getoond. Een mooie manier om snel te controleren of de route klopt en of deze echt goed gekozen is!
De mooiste manier om een route te volgen is uiteraard met een GPS-ontvanger. Strikt genomen zou je ook zonder GPS-ontvanger uit de voeten kunnen, bijvoorbeeld met een bijrijder of tijdens een wandeltocht.

Gebruik

MapSonic is alleen gebruiken op een Palm met PalmOS5 en hoger. Leuke bonus is dat het programma ook op de PC werkt. De MapStore software voor op de PC is namelijk tevens een volledig werkende versie van MapSonic. Eventueel kun je ook een laptop gebruiken als routeplanner, al dan niet met GPS-ontvanger.
Bij het meedraaien van de kaart valt op dat de weg bijna nooit helemaal recht op het scherm komt te staan. Als je goed kijkt zie je dat de cursor ook iets draait. Ik neem aan dat er een soort schatting in zit van de algemene rijrichting, want bij een slingerweg werkt dit principe heel goed. Rij je echter de kilometers over een rechte snelweg, dan ziet het er wat raar uit. Ga je na gebruik van navigation mode terug naar de kaartweergave, dan staat de kaart gedraaid in de richting waarin je het laatst reed. Dat is nogal hinderlijk, een gedraaide kaart is lastig te lezen. Dat draaien zit al in de navigation mode, dus waarom de kaart in de kaartstand ook nog eens gedraaid wordt is niet duidelijk.

Het geluidsvolume van de gesproken boodschappen viel me op de CLIÉ NX70 erg mee. Deze CLIÉ heeft de speaker op de achterkant en dat maakt het geluid al een stuk zachter. Met Digi-Map verstond ik dan ook vrijwel niets van de gesproken aanwijzingen, MapSonic is heel redelijk te verstaan. Het geluid is wel iets overstuurd, maar dat komt het algehele volume zeker ten goede. Al moet je op de snelweg de radio eigenlijk uitzetten om het goed te kunnen volgen.
Is de route eenmaal gepland, dan duurt het afsluiten van MapSonic erg lang. Soms wel een halve minuut. Erg onhandig als je even snel iets in de agenda wilt zetten of een kilometerregistratie op de PDA doet.
De applicatie maakt geen gebruik van de hard buttons. Op zich geen probleem, want die zou je met name in de navigation mode gebruiken, en dan is er het pop-up menu als je ergens op het scherm klikt. Dat werkt misschien zelfs nog wel beter dan te moeten onthouden welke knop welke functie had. Zelf vergat ik dit bij andere applicaties steeds, of drukte ik de verkeerde knop in. Dit is vaak lastiger dan even op het scherm de juiste knop zoeken. In de kaartweergave-stand werkt de D-pad op de Tungsten voor het in- en uitzoomen en het roteren van de kaart. Op mijn CLIÉ werkte de op en neer knoppen helaas niet voor het zoomen zoals ik eigenlijk wel zou verwachten. Dit moet dus altijd met de stylus.
Een scherm dat je zeker bij problemen met je GPS goed kunt gebruiken is het GPS-parameterscherm. Hiermee kan de status worden opgevraagd en kunnen de GPS-instellingen (baud rate of Bluetooth) worden aangepast.

Een mooie optie is dat de POI database zelf bijgewerkt en uitgebreid kan worden. Helaas alleen op de Palm zelf, maar toch. Hopelijk komt er in de toekomst nog een mogelijkheid komt om POI-databases te importeren. Grappige optie is dat je ook zelf icoontjes kunt kiezen en dat je ze zelfs je eigen icoontjes kunt aanmaken uit een BMP-bestandje.
Wat dan wel weer vervelend is, is dat het zoeken op POI alleen werkt voor punten in de buurt van de huidige locatie (100 km is wel het maximum). Ik had zelf gedacht om al mijn adressen in een nieuwe POI categorie te zetten, maar dit bleek niet mogelijk. Aan de andere kant voorkomt het natuurlijk wel dat het programma te traag wordt door een overvloed aan POI's.
Wat in mijn geval nog specifiek opviel was dat er duidelijk geen Sony CLIÉ gebruikt is tijdens het bouwen en testen van het programma. Een aantal zeer specifieke CLIÉ functies worden niet (goed) ondersteund. De JogDial en Virtual Grafitti (VG) ondersteuning zijn niet aanwezig. De VG moet zelfs uitgeklapt zijn voordat je de applicatie start, anders valt deze niet meer te openen. Overigens schijnt de VG ondersteuning op de CLIÉ NX73 wel goed te functioneren, maar dat heb ik niet zelf kunnen testen. De software installeerde op mijn CLIÉ tevens de Palm audio bestanden en dat ging uiteraard ook niet goed. Iets wat een voorbeeld zou kunnen zijn voor alle andere leveranciers van navigatiesoftware is de volledig werkende demoversie die ViaMichelin aanbiedt. Natuurlijk is dit een kale versie: er is alleen een beperkte hoofdkaart tot je beschikking, maar met de navigation demo kun je ook wel zien hoe een en ander werkt als je ermee rijdt.

Beoordeling

Gebruik
Uiterlijk
Prijs

Eindoordeel

Relevante links

Als je dit een leuk review vond, ben je misschien ook geïnteresseerd in:

Vragen, opmerkingen of discussie?

Via deze thread in het forum