Review: Palm Lifedrive - de nieuwe Mobile Manager van Palm

De Lifedrive in vol ornaat Aan de linkerzijkant de handige landscape/portrait-schakelaar en de voicememo-knop Bovenzijde met de (stugge) aan/uit- en hold-knop (foto aangepast i.v.m. licht) Onderzijde met multiconnector, (3.5mm) koptelefooningang en resetgaatje Achterkant van de Lifedrive Vergeleken met de Treo 650 en Sony CLIÉ TH55 - hoogte Vergeleken met de Treo 650 en Sony CLIÉ TH55 - dikte Vergeleken met de Tungsten|T3 (ingeklapt) Vergeleken met de Tungsten|T3 (uitgeklapt) Vergeleken met de Tungsten|T3 (dikte) Eindelijk, online via Wi-Fi! Dankzij Wi-Fi en de meegeleverde browser Blazer ben je overal online. Standaard nu meer informatie na een onvrijwillige reset. Pocket Tunes is bij de LifeDrive de standaard mp3-speler. Via de Security-applicatie kun je eventueel je data wissen bij diefstal. Met de Bluetooth-wizard kun je snel een specifieke koppeling aanmaken. Met de nieuwe applicatie Files heb je geen Filez meer nodig. Je ziet ook de niet-compatible bestandstypen (zoals hier de psw-bestanden van Pocket Word).

Is het een pda of moeten we bij de LifeDrive spreken over een compleet nieuwe klasse van apparaten? Feit is wel dat de LifeDrive de mogelijkheden van een doorsnee pda overstijgt en een brug probeert te slaan met draagbare mediaspelers, zoals die van Creative en Archos.
Bram heeft in zijn uitstekende preview van de LifeDrive al heel wat informatie gegeven over dit nieuwe apparaat. In dit review zal dan ook vooral de nadruk liggen op de prestaties en gebruikerservaringen.

Verpakking

In de verpakking vind je de LifeDrive zelf, een usb-synchronisatiekabel (niet geschikt om op te laden), een stroomadapter met internationale opzetstukken, een software-cd met boekjes en een hoesje dat van echt leer (of van erg knap imitatieleer) lijkt te zijn gemaakt.
De synchronisatiekabel heeft aan het einde een rechthoekige verdikking, waarin de HotSync-knop is verwerkt. Je kunt hier ook de stroomadapter in steken, zodat je gelijktijdig kunt opladen en synchroniseren. Het is jammer dat palmOne bij de LifeDrive geen cradle meelevert, want een dergelijk topmodel zou je toch als een trofee op je bureau willen zetten. Wie dat wil, kan een losse cradle kopen.

Uitvoering

Ik heb nu heel wat pda's en smartphones gezien, maar er zijn er maar weinig die zo'n luxe uitstraling hebben als de LifeDrive. Als de schijn ons niet bedriegt is de behuizing geheel van metaal. Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat er sprake is van massief metaal, want er zal onder de metaallaag wel kunststof schuilgaan. Opvallend is het ontbreken van een volumeknop, terwijl de LifeDrive toch duidelijk als een multimedia-apparaat wordt gepositioneerd. De aan/uit-schuifknop is iets waaraan je zult moeten wennen. Persoonlijk vind ik de knop nogal stug, waardoor je vaak beide handen moet vrijmaken om de LifeDrive in te schakelen. Gelukkig heeft de knop ook iets extra's: er zit een blokkeerstand op, die voorkomt dat de LifeDrive in je tas of broekzak per ongeluk inschakelt. Het voorkomt ook dat je per ongeluk op knoppen drukt bij het bekijken van een film of het luisteren naar muziek. Ook handig is het feit dat de LifeDrive dezelfde éénhandsbediening heeft overgenomen, die eveneens op de Treo 600 en 650 voorkomt.
De afmetingen van de LifeDrive zijn fors, maar oudgedienden die de Palm III of de Palm Pilot nog hebben gebruikt, zullen zien dat de LifeDrive in afmetingen daar niet veel van afwijkt. Pluspunt is ook dat de hoeken aan de achterzijde zijn afgerond, waardoor de LifeDrive nog steeds gemakkelijk in het borstzakje van een spijkerjasje past. Voor het borstzakje van een overhemd is het apparaat met zijn bijna 200 gram te zwaar.

Bestanden kopiëren

De 3,85 GB harddiskruimte die de gebruiker tot zijn beschikking heeft, moeten natuurlijk ook gevuld worden. Hiervoor zijn twee mogelijkheden:

• Gebruik de meegeleverde LifeDrive Manager-software (niet geschikt voor Mac). Daarmee kun je 'live' zien welke bestanden er op de harddisk staan, zonder dat een HotSync-operatie nodig is.
• De LifeDrive kan net als de Tungsten|T5 in Drive Mode worden gebruikt. De LifeDrive gedraagt zich dan als een usb-stick.

In beide gevallen moet je de meegeleverde synchronisatiekabel bij de hand hebben. Het voordeel van Drive Mode is dat het op elke computer werkt (Windows, Mac of Linux), zonder dat je software hoeft te installeren. Je kunt bestanden van en naar de harddisk kopiëren. In Drive Mode kun je overigens ook je sd-kaartje benaderen, zodat de LifeDrive tegelijkertijd dienstdoet als geheugenkaartlezer.
Ik heb de proef op de som genomen: het album Greatest Hits van Lenny Kravitz (114MB) duurt 2:30 minuut om in Drive Mode naar de harddisk te kopiëren. Een map met foto's van 446MB neemt 5:20 minuut in beslag. Het kopiëren van grotere hoeveelheden data gaat dus verhoudingsgewijs sneller. Er treedt overhead op, omdat de harddisk moet gaan spinnen (draaien) en even later weer moet afremmen. Wil je de complete 3,85 GB harddisk vullen, dan moet je zeker beschikken over een usb 2.0-aansluiting, anders duurt het kopiëren veel te lang.

LifeDrive Manager

In een aparte tip lees je meer over de werking van de LifeDrive Manager. Dit programma is alleen beschikbaar voor mensen die een pc met Windows 2000 of Windows XP gebruiken. De LifeDrive Manager heeft naast het kopiëren van bestanden nog twee functies: je kunt er foto- en videobestanden mee converteren en je kunt er bestanden mee synchroniseren. Dat laatste houdt in, dat je bestanden of complete mappen op de LifeDrive of op het geheugenkaartje kunt synchroniseren met bestanden of mappen op de pc. Het maakt niet uit waar de bestanden of mappen zich op de pc bevinden. Verwar deze synchronisatie niet met de HotSync-operatie, waarbij alleen toepassingen die beschikken over een conduit gegevens met de desktop uitwisselen.
Het synchroniseren van bestanden werkt in twee richtingen: pas je op de LifeDrive een bestand aan, dan zal het bestand ook op de desktop worden bijgewerkt. En andersom. Ontstaat er een conflict, bijvoorbeeld omdat je een bestand zowel op de LifeDrive als op de desktop hebt aangepast, dan zal het programma dit signaleren.

Conversie

Het omzetten en vervolgens kopiëren van videobestanden is niet veel werk, maar als je het dagelijks moet doen (omdat je bijvoorbeeld elke dag het laatste journaal of een aflevering van RTL Boulevard wilt kijken) wordt het knap vervelend. Het idee om via een klik-en-sleep aanpak videobestanden naar de LifeDrive te kopiëren en gelijktijdig te converteren spreekt mij dan ook wel aan. Ik heb dit uitgeprobeerd met vier bestanden: twee .avi-, een QuickTime- (.mov) en een .wmv-bestand. LifeDrive Manager converteert ze naar .asf-formaat. Dit is het resultaat:

Bestand	Oorspronkelijke grootte	Tijdsduur converteren	Tijdsduur kopiëren	Grootte na conversie
AVI 1	119 MB	7:10 minuten	2:10 minuten	258 MB
AVI 2	65 MB	4:45 minuten	1:41 minuten	187 MB
MOV	6,9 MB	1:22 minuten	0:06 minuten	8,4 MB
WMV	176 MB	>20 minuten	1:55 minuten	215 MB

Opvallend is dat de omvang van de bestanden door de conversie toeneemt en dat het omzetten van een .wmv-bestand aanmerkelijk meer moeite lijkt te kosten dan de andere bestanden. De LifeDrive Manager gaat tijdens het converteren van het .wmv-bestand zelfs tweemaal in slaapstand, waardoor je de software weer handmatig moet activeren. Het converteren van bestanden duurt relatief lang, maar dat is bij andere conversiesoftware, zoals Pocket DVD, ook het geval.

Video kijken

De meegeleverde applicatie 'Media' is geschikt voor het bekijken van foto's, foto-diashows en video's. Voor mensen die niet teveel moeite willen doen voldoet dit wel, vooral wat foto's betreft. Voor het bekijken van video's vind ik de applicatie echter te beperkt: het ondersteunt alleen het asf-formaat en de (geconverteerde) video's worden niet beeldvullend getoond, maar op postzegelformaat met een veel te groot zwart kader eromheen. Er zijn geen instellingen tijdens het conversieproces of tijdens het afspelen, waarmee je dit kunt beïnvloeden. Ervaren gebruikers zullen al snel naar alternatieven zoeken, zoals de gratis combinatie PocketDivXEncoder + TCPMP of de betaalde combinatie Pocket DVD + MMPlayer.

Prestaties en batterijduur

Twee vaste punten van discussie: hoe presteert een handheld ten opzichte van zijn voorgangers en hoe lang gaat de batterij mee? Om met het laatste te beginnen: ik heb twee batterijtests uitgevoerd, respectievelijk met pBench en met Battery Bench. Dit zijn de resultaten:

• pBench: 3:57 uur (50% helderheid scherm, Bluetooth uitgeschakeld, wifi ingeschakeld)
• Battery Bench: 4:30 uur (25% helderheid scherm, Bluetooth en wifi ingeschakeld, Full Power)

Deze gebruiksduur vind ik zeer acceptabel. Houd er wel rekening mee dat wifi na verloop van tijd naar een energiezuinige spaarstand overschakelt, wanneer er niet intensief gebruik van wordt gemaakt. Zou je continu de wifi-functie actief gebruiken, dan gaat de batterij veel korter mee.
Om de prestaties te testen heb ik gebruik gemaakt van pBench, Benchmark 2.0 en VFSMark. pBench meet de prestaties af ten opzichte van de Palm m505 (=100%). De LifeDrive scoort hier 639% op wiskundige functies, 488% op heap management, 430% op bestandstoegang en 1132% op grafische functies. Aanmerkelijk sneller dus. Benchmark 2.0 zet de prestaties af tegen de inmiddels toch wel wat bejaarde Palm IIIx/IIIxe en meet daarbij alleen de processor- en de bussnelheid. De LifeDrive scoort hier 571%. Met VFSMark heb ik de prestaties van de harddisk gemeten. Dit levert een relatieve score van 446 punten op. Uitstekende scores, maar dat was met een apparaat dat de gewone pda overstijgt ook wel te verwachten.

Harde schijf

Ondanks de prima prestatie van 446 punten met VFSMark is de harde schijf bij gewoon gebruik een zorgenkindje. Het komt zeer regelmatig voor dat je even moet wachten omdat de harde schijf aan het opspinnen is of de juiste data lokaliseert. Nu is een seconde wachten op zich niet zo'n probleem, maar het begint wel erg vervelend te worden als het te pas en te onpas gebeurt. Met name bij de standaard PIM-applicaties is het wachten op de harde schijf dramatisch, temeer omdat je bij een Palm gewoon verwacht dat deze applicaties meteen op je scherm staan. Tijdens mijn praktijktesten van de afgelopen paar weken kwam het regelmatig voor dat ik tot vier seconden zat te wachten voordat Date Book of Contacts eindelijk eens op het scherm verscheen. Ook bij de Favorites-applicatie - de alternatieve Launcher - kan het soms wel tot zes seconden duren voordat deze eindelijk in volle glorie in beeld verschijnt. Het is echt doodzonde dat Palm hier niet voldoende aandacht aan heeft besteed. De grote kracht van de klassieke Palm-handheld was juist dat je gegevens met één druk op de knop en direct op je scherm verschenen. Wel is het zo dat als je een applicatie eenmaal een keer gedraaid hebt, deze een volgende keer wel meteen opstart, mits deze nog in het cachegeheugen aanwezig is. Daarover nu meer.

Geheugenindeling

Laten we eerst eens uitleggen hoe het geheugen van de LifeDrive is opgebouwd. De harde schijf is zoals je al meerdere malen hebt kunnen lezen 4GB groot. Op deze harde schijf is 3,85GB gereserveerd voor foto's, video's, audio en andere bestanden. Daarnaast is er 64MB gereserveerd als normaal PalmOS-geheugen, zoals je bijvoorbeeld ook 52MB in de Palm Tungsten|T3 had of 14MB op de Tungsten|T. In deze 64MB kun je dus alleen "klassieke" .prc- en .pdb-bestanden kwijt. Een ander deel van de 4GB harde schijf is gereserveerd voor het ROM-geheugen van de LifeDrive. Met het ROM-geheugen worden de standaardapplicaties bedoeld die ook na een harde reset meteen op de LifeDrive beschikbaar zijn. Dit zijn bijvoorbeeld Date Book, Pocket Tunes, de Media-applicatie en Documents To Go.
In de LifeDrive vind je ook een klein stukje RAM-geheugen, van in totaal 32MB groot. Dit RAM-geheugen wordt voor een aantal verschillende zaken gebruikt. Zodra je de LifeDrive voor de eerste keer of na een harde reset in gebruik neemt, wordt het echte besturingsysteem (het PalmOS zelf) voor een deel gekopieerd naar dat RAM-geheugen. Dit slokt 16MB van de beschikbare 32MB op. Van de overgebleven 16MB wordt 6MB gereserveerd als dynamic heap. Deze dynamic heap wordt door programma's gebruikt als tijdelijke geheugenbuffer. De resterende 10MB wordt door de LifeDrive gebruikt als cachegeheugen. Elk programma's wat door jou de eerste keer wordt opgestart, wordt meteen naar dit cachegeheugen gekopieerd volgens een FIFO-principe (First In - First Out). Wat we daarmee bedoelen is dat als het cachegeheugen vol raakt (de 10MB gereserveerde ruimte), de oudste applicatie in de cache plaatmaakt voor een nieuw gestarte applicatie.
Een deel van de problemen met niet meteen startende applicaties (waarbij de harde schijf wordt aangeroepen) is op te lossen met het programma SharkCache. SharkCache verscheen vrijwel meteen na het uitkomen van de LifeDrive om gebruikers de gelegenheid te geven om applicaties al meteen bij het opstarten van de LifeDrive naar het veel snellere RAM-geheugen te kunnen kopiëren. Een (verwaarloosbaar) minpuntje aan het gebruik van SharkCache is overigens wel dat je na een reset (nog) iets langer moet wachten voordat je de LifeDrive weer kunt gebruiken.

Resettijden: even geduld a.u.b.

Over resetttijd gesproken: daar mag je ook wel even wat tijd voor uittrekken. De totale tijd die de LifeDrive (zonder SharkCache) nodig heeft voor een (zachte) reset is krap 1 minuut. Niet prettig dus als je onverhoopt geconfronteerd wordt met een onvrijwillige vastloper. Overigens is de tijd voor een harde reset nog wel iets langer. Reken op zo'n drie minuten voor een harde reset waarbij de data snel gewist wordt (vergelijkbaar met Snelformatteren onder Windows) of 30 minuten voor een totale harde reset waarbij de harde schijf zeer grondig wordt geformatteerd.
Eveneens vreemd is dat bij een harde reset altijd de complete harde schijf wordt gewist, dus ook alle documenten, foto's, etcetera die je er zelf op hebt gezet. Het zou veel logischer zijn als dit deel van de harde schijf ongemoeid zou worden gelaten of dat er in een extra optie was voorzien waarbij je de keuze hebt om ja of nee het gebruikersdeel te formatteren. Gelukkig heeft een slimme gebruiker op 1SRC inmiddels uitgevonden dat er toch een manier is om al je eigen data te behouden na een harde reset. De truc hiervoor is vrij simpel: doe een harde reset zoals normaal, kies voor de optie Secure Erase door de navigatieknop naar beneden in te drukken en reset de LifeDrive na ongeveer 30 seconden / 1 minuut nogmaals door je stylus in het resetgaatje te drukken. De harde reset wordt alsnog uitgevoerd, maar de data op de harde schijf blijft ongemoeid. Waarom palmOne hier zelf niet aan heeft gedacht, het is ons een raadsel!

Draadloze mogelijkheden

Zoals je in de preview ook al hebt kunnen lezen is de LifeDrive uitgerust met zowel Wi-Fi (de 11Mbit/s 802.11b-variant) als Bluetooth 1.1. De toevoeging van Wi-Fi is meer dan welkom in een handheld van palmOne. Al sinds de Tungsten|C hebben palmOne pda's het zonder deze technologie moeten stellen; een groot gemis(te kans). Gelukkig kunnen we meer dan tevreden zijn over de ingebouwde Wi-Fi-module in de LifeDrive. Het bereik is zeer goed te noemen - wij hadden zowel op onze eigen etage als drie etages lager nog contact met ons access point; een afstand die mijn Sony Viao Centrino-laptop niet eens haalt. Weliswaar was de verbinding helemaal beneden nog maar zeer minimaal (rood balkje), maar toch chapeau! Ook aan de noodzalijke netwerkbeveiliging is gedacht: de LifeDrive ondersteunt zowel WEP als WPA-PSK (TKIP). Verder wordt zowel de Infrastructure-mode voor een permanent als de Ad-hoc-mode voor een tijdelijk netwerk ondersteunt. Wi-Fi is zeer makkelijk in te schakelen via het daarvoor gereserveerde icoon in de statusbalk. Op afbeelding 11 van dit review is deze rood omcirkeld. Als er verbinding is met een draadloos netwerk kun je hier live de verbindingssterkte zien. Uiteraard geldt hierbij: hoe meer balkjes, hoe beter de verbinding. Als er geen verbinding is, wordt dat duidelijk gemaakt met een uitroeptekentje.
Bluetooth bevindt zich tegenwoordig standaard op elke palmOne-handheld en de LifeDrive is daarop geen uitzondering. Bluetooth en Wi-Fi zijn gelijktijdig te gebruiken zonder dat er van enige storing sprake is. Wel moet je erop voorbereid zijn dat het inschakelen van beide draadloze technologieën een forse aanslag op de batterij kan zijn, zeker als de harde schijf ook vaak aangesproken wordt. Verder lijkt er in de Bluetooth-implementatie weinig veranderd te zijn; er is nog steeds een handige wizard om met je mobiele telefoon, je pc of je Bluetooth access point te verbinden. Ik (Jean-Paul) had zonder enige problemen in nog geen minuut de LifeDrive gekoppeld aan de netwerkservice op m'n pc, waarna ik ook via Bluetooth draadloos op het web kon surfen. Uiteraard dien je hiervoor wel eerst zelf de nodige instellingen aan de pc-kant gedaan te hebben.
Op de meegeleverde cd-rom kun je ook de applicatie WiFile LT (een afgeslankte Pro-versie) vinden. Met deze applicatie kun je gedeelde bestanden en mappen op je eigen pc of mac via Wi-Fi of Bluetooth benaderen. Ook gedeelde mappen en bestanden op andere pc's of mac's in het netwerk zijn te bereiken. WiFile Lite is handig als je onderweg tot de ontdekking komt dat je dat ene document dat je nu hard nodig hebt toch vergeten bent op je LifeDrive te zetten. Het is overigens wel raadzaam om voor deze momenten een beveiligde vpn-verbinding te gebruiken.
Ook thuis kan WiFile handig zijn als je bestanden op je netwerk nodig hebt, maar geen zin hebt om van de bank op te staan :)

Betere beveiliging

Het Prefs-onderdeel Security lijkt geheel overgenomen van de palmOne Tungsten|T5. Ook nu is er weer de mogelijkheid om je data te versleutelen via een RC4 of AES (FIPS) 128-bits sleutel. Je kunt zelf aangeven welke applicaties (of beter: de bijbehorende data) moet worden versleuteld, maar je kunt ook alleen de private records versleutelen. Hoe meer je versleutelt, hoe meer tijd je kwijt bent met het decoderen als de data wordt opgeroepen en het opnieuw coderen als de applicatie wordt afgesloten. We hebben het verder niet geprobeerd, maar gecombineerd met de trage performance van de harde schijf lijkt het ons niet raadzaam teveel data te versleutelen.
Om de toegang tot je gegevens op de LifeDrive te beschermen kun je zowel een toegangscode (een getal of woord) en een Quick Unlock-combinatie ingeven. De Quick Unlock-combinatie is een bepaalde toetscombinatie waarmee je zonder stylus toch snel weer in je LifeDrive kunt als deze gelocked is. Met de optie Auto Lock stel je in wanneer de toegang geblokkeerd moet worden: nooit, als de LifeDrive uitschakelt, op een specifieke tijd of na een bepaald aantal minuten of uren.
Als het onvermijdelijke gebeurt en je LifeDrive raakt zoek of wordt gestolen, dan heb je tevens de optie om je data te wissen nadat de onverlaat een verkeerd wachtwoord heeft ingetoetst. Je mag zelf bepalen na hoeveel pogingen de Intrusion Protection zoals de optie mooi heet, geactiveerd moet worden. Verder kun je aangeven of alleen de private records of alle data gewist moet worden. Onthou dus goed je eigen wachtwoord, want als deze optie geactiveerd is, ben je onherroepelijk al je gegevens kwijt als je niet binnen het juiste aantal pogingen je wachtwoord goed hebt ingegeven!

Conclusie

Met de LifeDrive weet palmOne zich duidelijk te onderscheiden van de concurrentie, zoals de Dell Axim X50v en de HP iPAQ hx4700. Wie opziet tegen de aanschaf van een dure en (functioneel gezien) beperkte multimediaspeler zoals de Archos of Creative, heeft met de LifeDrive een goed alternatief. Het uitwisselen van bestanden tussen pc en LifeDrive is erg gemakkelijk gemaakt, maar de echte pda- of filmliefhebber zal niet snel kiezen voor de standaard meegeleverde conversie- en afspeelsoftware.
Een groot minpunt is de toegangstijd van de harde schijf als applicaties voor de eerste keer gestart worden. Het is erg vervelend als je enkele seconden moet wachten als je gegevens op je scherm verschijnen. Gelukkig brengt de 10MB cache enige verlichting, maar plezierig werkt het niet. We hadden toch liever gezien dat de cache groter uitgevoerd was (32MB) en dat standaardapplicaties meteen bij het opstarten naar deze cache gekopieerd werden.
De draadloze mogelijkheden van de LifeDrive zijn prima in orde. Wi-Fi is eindelijk beschikbaar en kan afdoende beveiligd worden. De maximale gebruiksafstand van de Wi-Fi-radio is zeer goed te noemen.

Verbeterbaar

• Betere videospeler
• Geen instellingsmogelijkheden bij de conversie van foto- en videobestanden (waaronder betere compressie)
• LifeDrive Manager niet geschikt voor Mac en Linux
• Applicaties starten eerste keer traag door aanroepen harde schijf
• Lange resettijd
• Bij harde reset ook datadeel van harde schijf gewist

Pluspunten

• Ondanks formaat nog zeer goed draagbaar
• Veel opslagruimte
• Batterijduur valt mee, vergeleken met eerdere 'spookverhalen'
• Bestanden met apparaat uitwisselen is erg gemakkelijk
• Betaalbaar ten opzichte van andere high-end pda's zoals de iPAQ hx4700 en Dell X50v
• Maximale gebruiksafstand bij Wi-Fi zeer goed

Specificaties

• Zie de preview

Met dank aan Bram (advies)

Beoordeling

Gebruik
Uiterlijk
Prijs
Duurzaamheid
Eindoordeel

Relevante links

• Palm Centro
• Palm Treo 500v
• Palm Treo 650
• Palm Treo 750v
• Palm Treo 680 voor beginners

Vragen, opmerkingen of discussie?