Review: Sony CLIÉ PEG TH55

Door Gert Jan Hartog	Klik op de plaatjes voor een vergrote versie
Publicatiedatum: 31 maart 2004

De inhoud van het pakket

De TH55 met de beschermklep opengeklapt

Close up van de CLIÉ Organizer software

TH55 met beschermklep gesloten

Close up van de linker zijkant

De achterkant van de Sony

De agenda van CLIÉOrganizer, met de To Do list er onder

De Freenote-applicatie

Het weekoverzicht, nu met de 'contentbar'

Foto genomen met de TH55, klik erop voor een originele, niet bewerkte versie

Eindelijk heeft Sony de CLIÉ uitgebracht waar veel mensen al heel lang om vragen: een pda met een groot scherm, zonder draai- en klapbare delen in een compacte behuizing. Daarnaast ook nog voorzien van een digitale camera, Wi-Fi en Bluetooth geïntegreerd. Aangenaam: de Sony ClIÉ TH55!

Introductie

Enkele jaren geleden was Sony de eerste die een pda op de markt zette met een zogenaamd hires+ scherm van 320x480 pixels. Door de PalmOS-community werd hier zeer enthousiast op gereageerd; een groter scherm betekent immers meer informatie of duidelijkere foto's. Er waren echter ook minder positieve geluiden te horen; zo was niet iedereen even gecharmeerd van het draai- en klapmechanisme van dit model. Vrijwel meteen was er dus vraag naar een model met een dergelijk scherm in een 'klassiek' uiterlijk. Iets meer dan twee jaar na de introductie van het 320x480-scherm kwam PalmOne zelf met de oplossing: de Tungsten T3. Niet lang daarna verschenen de eerste geruchten op internet over een plat model van Sony met het hires+ scherm. Sinds half februari leverbaar in Amerika en sinds half maart ook in Nederland.

Aantrekkelijk

De TH55 is met anderhalve centimeter dik een zeer klein apparaat geworden. Bluetooth is ingebouwd, alsmede de 11Mbit variant van Wireless LAN (802.11b), een 0,3 megapixel fotocamera en uiteraard ook een infrarood poort. De compactheid vertaalt zich ook bij dit model weer in de grootte van de stylus: wederom van een bijzonder onhandig klein (zowel qua lengte als qua breedte) formaat.
Net als de UX50 is er ook voor de TH55 gekozen voor de Sony Handheld Engine; een processor die dynamisch (tussen de 8 en 123 MHz) de rekenkracht aan de vraag aanpast. Om er toch voor te zorgen dat het beeld vloeiend en soepel wordt weergegeven beschikt de TH55 daarnaast over een aparte grafische processor. In de TH55 is verder 32MB geheugen aanwezig dat volledig te gebruiken valt; dit was in voorgaande CLIÉ's nogal eens anders. Een CLIÉ NX70V had bijvoorbeeld volgens het boekje 16MB geheugen, maar daar was slechts 11MB van beschikbaar. Het geheugen valt daarnaast natuurlijk ook nog uit te breiden met een Memory Stick (Pro).
De kwaliteit van de foto's is natuurlijk niet te vergelijken met die van een serieuze digitale camera, maar levert gezien de kleine camera toch goede foto's; de beeldkwaliteit van overdag genomen foto's (want er is geen flitser aanwezig) is zeer acceptabel. Daarnaast heeft de camera verschillende instellingen om het beeld beter te maken: zo kunnen de witbalans en de helderheid worden aangepast, maar ook worden voorzien van een bruin/wit (sepia) of zwart/wit effect. Tevens kan er ook nog 2x digitaal worden ingezoomd. Dit is echter niet aan te raden, het beeld wordt dan erg korrelig. De genomen foto's kunnen direct opgeslagen worden in het interne geheugen van de CLIÉ een Memory Stick is dus niet persé vereist.

In de verpakking

Om een dergelijk model voor een (relatief) lage prijs van rond de 400 euro mogelijk te maken, moet er helaas wel op andere zaken bezuinigd worden. Zo is er geen cradle te vinden in de verpakking, maar wordt er gesynchroniseerd via een bijgeleverde USB-kabel. Onhandig is wel dat de kabel niet ook gebruikt kan worden voor het opladen van de TH55; dan zou immers de kabel ook als reislader dienst kunnen doen.
Naar een echte gebruiksaanwijzing zal ook tevergeefs worden gezocht, deze staat alleen in PDF formaat op de CD. Wel aanwezig zijn een adapter om de CLIÉ op te kunnen laden en een handstrap zodat je hem niet per ongeluk uit je handen kan laten vallen.

Draadloos!

De kunststof behuizing van deze TH55 is erg strak en zonder vervelende uitstekende delen. Mooi om te zien, maar dit heeft wel een nadelig effect op het ontvangstbereik van de (draadloze) WiFi-verbinding. Doordat de antenne is ingebouwd, is de ontvangst aanmerkelijk minder. Goed, het is ook niet nodig om direct naast een accesspoint te gaan zitten om een verbinding te krijgen, maar op plaatsen waar mijn laptop nog een zeer goede ontvangst heeft, wordt het met de CLIÉ snel minder. De ontvangst valt wel iets te verbeteren door de Powersafe-optie uit te zetten, maar vergelijkbaar met de ontvangst van een draadloze laptop zal het niet worden. Het instellen en configureren van de draadloze mogelijkheden is echter eenvoudig. Zelfs zonder het lezen van de bijgeleverde snelgids was een verbinding binnen enkele minuten gemaakt. Voor het opzetten van een Bluetooth-verbinding geldt hetzelfde. Tegelijkertijd werken kan echter niet: óf er wordt gebruik gemaakt van Wi-Fi, óf van Bluetooth. Dit is ook te zien aan de onderkant van het scherm: zodra WLAN actief is, verdwijnt het kenmerkende Bluetooth-logo onder uit beeld om plaats te maken voor een icoontje wat de sterkte van de huidige verbinding weergeeft.

Batterij

Dankzij de energiezuinige Sony Handheld Engine blijft het energieverbruik binnen de perken. Pas na zeven uur werken, met regelmatig Bluetooth- en Wi-Fi-gebruik, aanzetten en weer uitschakelen kwam de eerste melding van een lege accu! BatteryBench onderschrijft dit ook: in 'Normal Mode' is deze CLIÉ pas na ruim acht uur uit, met backlight op ongeveer 80% voluit. BatteryBench op de fullpower stand en met Wi-Fi aan levert wederom een mooi resultaat op: vier uur en vijf minuten duurde het voordat de TH55 er mee stopte. Een derde test met een gps-module leverde ook een verrassend resultaat op. Een rit van ruim een uur met een Bluetooth gps-module, de TH55 en Cetus GPS - niet gevoed vanuit de stroomvoorziening van de auto - deed de accumeter slechts dalen van 100% naar 98%! Ook hierbij stond de verlichting weer op op 80% van het maximum ingesteld.

Software

Waar Sony niet op heeft bezuinigd, is het leveren van software (al dan niet voorgeïnstalleerd). Zo is de NetFront internetbrowser aanwezig, Picselviewer (om foto's, Word-documenten en PDF-bestanden mee te kunnen bekijken), CLIÉmail, een SMS-programma en Flashplayer zijn beschikbaar. Een minpunt is wel dat het landscapeformaat - zoals bij de CLIÉ UX50 of bij de Palm Tungsten|T3 - niet op dit model zit. Hierdoor is het bijvoorbeeld niet mogelijk om de CLIÉ Organizer of NetFront over 'de breedte' weer te geven. Picselviewer ondersteunt dit wel, maar alleen omdat deze de optie in het programma zelf biedt. Sony schijnt verrast te zijn door negatief commentaar over het ontbreken hiervan, waardoor op de CeBIT geruchten de ronde deden dat er nu gewerkt wordt aan een patch die dit wel mogelijk gaat maken. Ook het luisteren van MP3-bestanden die op een Memory Stick staan behoort tot de mogelijkheden, evenals het opnemen van memo's met behulp van de ingebouwde voicerecorder. Deze kunnen dan vervolgens weer afgeluisterd worden via de interne speaker of door een hoofdtelefoon aan te sluiten.
Voor de PC zelf is er ook een aantal applicaties te installeren. Uiteraard is dat Palm Desktop, maar ook Intellisync Lite voor communicatie met Outlook behoort tot de mogelijkheden.
Tevens kan het programma CLIÉ Update geinstalleerd worden. Dit programma is nieuw en heeft bij nadere bestudering iets weg van Windows Update. Mochten er dus software-updates of -patches voor de TH55 beschikbaar zijn, dan kunnen deze automatisch van het internet worden gedownload en geïnstalleerd. Werd er in het verleden nog wel eens geklaagd dat Sony nooit updates beschikbaar stelde; het aanwezig zijn van deze applicatie doet mij vermoeden dat hier verandering in wordt aangebracht. Een dergelijke applicatie wordt - lijkt mij - niet voor niets ontwikkeld!

CLIÉ Organizer 1.0

Het mooiste van deze PDA is natuurlijk wel de CLIÉOrganizer applicatie. Of beter gezegd; combinatie van applicaties. Sony heeft namelijk met CLIÉOrganizer een eerste stap gezet in het compleet integreren van alle standaard handelingen in een pda. Denk hierbij dan aan de standaardapplicaties als Date Book, Memo Pad, Contacts en To Do. De integratie van de applicaties is redelijk gelukt, al circuleren er op het internet wel geruchten dat de snelheid van het oproepen of zoeken tegenvalt, of soms vreemde crashes veroorzaakt. Op mijn TH55 staan nu enkele honderden afspraken, adressen en memo's, de genoemde vertraging is voor mij echter niet merkbaar.
In Japan is de eerste update voor de CLIÉ Organizer al vrijgegeven, waarmee vooral een aantal crashes tot het verleden behoren. De verwachting is dan ook dat dit op korte termijn voor de Amerikaanse en Europese modellen beschikbaar komt. Aangezien de CLIÉ ook de originele PalmOS-standaardapplicaties als Contacts, Date Book en dergelijke bevat, kan hier op worden teruggegrepen als de CLIÉ Organizer niet bevalt. De onderdelen van CLIÉ Organizer bespreek ik in de komende paragrafen.

Agenda
Op het eerste gezicht ziet de agenda er hetzelfde uit als het standaard Date Book. De mogelijkheden zijn echter een stuk groter. Zo is aan een afspraak zonder moeite een foto te koppelen, maar ook een FreeNote (zie verder) of een ingesproken voicememo zijn mogelijk. Dit alles vanuit een previewbalk onder aan het scherm. Ook kan er later heel snel nog een geschreven notitie aan de afspraak worden toegevoegd; rechtstreeks op het scherm schrijven kan namelijk ook.

Adresboek
Genoemde punten gelden ook voor het adresboek. Ook hier geen ingrijpende wijzigingen of knoppen die op andere plaatsen zitten. Wel is er boven aan het scherm de mogelijkheid om meteen de eerste letter van de achternaam te kiezen. Ook heeft het adresboek de mogelijkheid om elk contactpersoon van een foto te voorzien. De foto's die gebruikt worden hoeven overigens niet bewaard te blijven in het geheugen of op de Memory Stick; CLIÉOrganizer maakt er een verkleinde versie van die in het programma zelf wordt opgeslagen. Dit heeft natuurlijk wel invloed op de bestandsgroote van de adressendatabase, al is het voor mij lastig schatten hoe groot de database wordt met bijvoorbeeld 100 foto's.

Taken en notities
To Do en Memo Pad zijn de minst aangepaste onderdelen uit de PIM-applicaties. To Do heeft als grootste verschil dat de diverse taken nu onderling gerangschikt kunnen worden. Zo kan er bijvoorbeeld een taak aangemaakt worden die verschillende subtaken heeft. De hoofdtaak kan dan op het scherm ook weer worden 'ingevouwen' zodat het overzicht helder blijft. De To Do-applicatie wordt hiermee als het ware meer als outliner gebruikt. Memo Pad heeft nu de mogelijkheid om ASCII-tekstbestanden op een MemoryStick rechtstreeks te lezen. Het is onbegrijpelijk dat geen van de licentienemers hier eerder aan gedacht heeft.

FreeNotes
FreeNotes is de doorontwikkelde versie van CLIÉ Memo en biedt de mogelijkheid om in één 'note' zelf tekst te schrijven of tekeningen te maken, foto's erbij te plakken en later nog te voorzien van commentaar. Verder kan er naar hartelust met verschillende 'stickers' worden geplakt. Stickers zijn kleine icoontjes, bijvoorbeeld van een cd of een hartje. Ook kan de zelfgeschreven tekst later nog worden gewijzigd. Handig bij dit programma is ook de 'intelligente' gum; een stukje tekst verwijderen betekent niet dat elke pixel letterlijk moet worden weggeveegd, maar een streep door het woord zetten is voor deze gum al genoeg om te begrijpen dat het woord weg moet.
Houdt er wel rekening mee dat FreeNotes bij de synchronisatie met Outlook via Intellisync Lite niet mee worden gesynchroniseerd. De FreeNotes worden opgeslagen in de CLIÉ zelf in een aparte database. De CLIÉ Desktop toont wel de FreeNotes bij afspraken, memo's en taken, dus wie het maximale uit de CLIÉ Organizer wil halen doet er verstandig aan om de eigen CLIÉ Desktop te gebruiken.

Daarnaast beschikt CLIÉ Organizer nog over een applicatielauncher. Deze is echter niet de handigste in gebruik. Om een nieuw geïnstalleerd programma bijvoorbeeld aan een bepaalde categorie toe te kunnen wijzen, moet eerst teruggeschakeld worden naar de standaard launcher, waar de categorie aangepast kan worden. Verder biedt het wel de mogelijkheid om een tiental applicaties aan snelknoppen toe te wijzen op het scherm, maar een andere achtergrond of indeling van het scherm kiezen kan niet.
Als laatste applicatie heeft CLIÉOrganizer de applicatie Reference. Dit is een programma waarin een drietal tabbladen staan met maten en omrekentabellen. Kan handig zijn, maar ik vond het een vrij nutteloze applicatie. Temeer omdat de bladen wel verwijderd kunnen worden, maar de bijgeleverde documentatie met geen woord rept over hoe zelf bladen toe te voegen. Misschien dat dit later in de vorm van een update nog beschikbaar wordt.

Conclusie

Voor rond de 400 euro is dit momenteel de meest uitgebreide pda verkrijgbaar. Wensen zijn er bijna niet meer te verzinnen: een lang gebruik door zuinig omgaan met energie, verschillende draadloze verbindingsmogelijkheden en compleet nieuwe en geïntegreerde PIM-functionaliteiten maken het lijstje al aardig compleet. Hopelijk komt ook de door velen gewenste landscapefunctionaliteit nog via een update beschikbaar.
Nadelen zijn er eigenlijk niet echt, al is de stylus wederom zeer dun en klein en ontbreekt een cradle. Gelukkig geen onoverkomelijkheden; dit zijn accessoires die eventueel naar eigen smaak nog aan te schaffen zijn, al zal de stylus dan niet meer in de behuizing passen. Kort gezegd, voor relatief weinig geld de meest uitgebreide pda momenteel op de markt!

Verbeterbaar

landscapeformaat wordt niet ondersteund
waarom weer zo'n niet te hanteren stylus? (te klein, te licht en te dun)
standaard geen cradle bijgeleverd
USB-synchronisatiekabel kan niet gebruikt worden om op te laden

Pluspunten

schermkwaliteit
urenlang werken met een volle accu, óók bij gebruik van Wi-Fi
verrassende kwaliteit van de camera
veel waar voor je geld

Gegevens van de Sony CLIÉ PEG-TH55

Leverancier: Sony
Product: Sony CLIÉ TH55
Gewicht: 185 gram, inclusief stylus
Processor: Sony Handheld Engine
Voorzien van PalmOS 5.2 en 320x480 Highres+ beeldscherm
Afmetingen: 7,3 x 12,2 x 1,6 cm (b x h x d)
Scherm: 320 x 480 hoge resolutie, 16 bits kleur
Geheugen: 32 MB ROM, 32 MB RAM (waarvan 32 MB beschikbaar!). Uitbreidbaar met Memory Stick (Pro)
Ingebouwde digitale camera (resolutie: 0.3 Megapixels), MP3 speler, WirelessLAN en Bluetooth
Wordt standaard geleverd met: USB-kabel, CD-ROM met software, stylus, handstrap en voeding
Prijs: circa € 420,-
Verkrijgbaar bij: de bekende computerwinkels of online, bijvoorbeeld via PDAShop en Sonystyle

Beoordeling

Gebruik
Uiterlijk
Prijs
Duurzaamheid

Eindoordeel

Relevante links

Als je dit een leuk review vond, ben je misschien ook geïnteresseerd in:

Vragen, opmerkingen of discussie?

Via deze thread in het forum