Review: Sharp Zaurus SL 5500G Linux handheld

Door Maarten Bonnema	Klik op de plaatjes voor een vergrote versie
Publicatiedatum: 30 januari 2003

Adressenlijst

Applicaties

Imageviewer

in de cradle

vergelijking met m505

naast de m505

het toetsenbord

bovenzijde

Dit review is enigszins ongebruikelijk voor de Palmclub. Het is namelijk de eerste niet-PalmOS handheld die we reviewen. Omdat het een dermate interessante handheld is, willen we dit niet aan jullie neus voorbij laten gaan. Het gaat volgens fabrikant Sharp om "de eerste Linux PDA op de markt". Bovendien hebben we tot op heden geen Nederlandstalige Linux handheld-gemeenschap kunnen ontdekken. De hier beschreven handheld betreft een Duits model (hardware) met een Engelstalig operating systeem. Maarten is als eigenaar van de Zaurus de hoofdauteur. Als in de 'ik'-vorm wordt gesproken betreft het uitspraken van hem.

De Sharp Zaurus SL5500 is op de Nederlandse markt moeilijk te verkrijgen. Alternatieven zijn in Duitsland te bestellen (redelijk goedkoop, alleen zit je met Duitse software en toetsenbordlayout: QWERTZ), in de UK (duurder, wel Engelstalige software en toetsenbord) of de US (prijs ligt gunstig, verzendkosten zijn erg hoog). Ik heb gekozen voor de Duitse versie en heb deze zelf voorzien van de UK Software. Het toetsenbord is dan in het gebruik QWERTY.

Linux

Er zijn diverse Linux varianten voor handhelds ontwikkeld. Bekend is onder andere de Linux DA versie voor Palm III en V handhelds. Hierbij wordt het PalmOS vervangen door een Linux-kernel. Sharp maakt voor de Zaurus gebruik van Qtopia, een door TrollTech ontwikkelde Linux Kernel (gebaseerd op Linux kernel versie 2.4.6) waaraan onder andere een Java-interpreter van Insignia toegevoegd is (Jeode JVM versie 1.5.0).

Gebruikservaring

De Zaurus is, als het toetsenbord is ingeschoven, qua grootte te vergelijken met de wat grotere PDA's zoals de Sony Clie N770C en de Compaq iPaq. De vorm is wat hoekig, maar ligt niet onprettig in de hand.
De Zaurus wordt net als de Palm Tungsten|T aangedreven door een StrongARM-processor. Dat is te merken in de snelheid: applicaties starten zonder enige wachttijd en reageren zeer direct. Ook 3D-toepassingen en het afspelen van video loopt gesmeerd.
Het geheugen van 64Mb (waarvan ongeveer 32Mb gebruikt kan worden) is riant te noemen. Programma's nemen weinig ruimte in, meestal zo'n 100-500k. Enkele tientallen applicaties installeren is dus geen enkel probleem. Het wordt natuurlijk anders als je veel MP3 of videobestanden mee wilt nemen: dan is geheugenuitbreiding onvermijdelijk.
De Zaurus heeft twee uitbreidingssleuven: een CompactFlash- (bovenzijde) en een SD/MMC-slot (zijkant). We hebben een SD geheugenkaartje uit Fjodor's Palm getest, deze is direct te gebruiken in de Zaurus. Applicaties werken transparant vanaf een geheugenkaart. Via het CompactFlash Type II-slot kan de Zaurus worden uitgebreid met modules voor Bluetooth, draadloos netwerk (WLAN), GSM telefoon, netwerkkaart, modem, barcode scanner enzovoorts.
Het scherm is goed leesbaar, zelfs bij daglicht. De resolutie van 240x320 is vergelijkbaar met die van veel PocketPC's en de high-end PalmOS handhelds. De helderheid van de achtergrondverlichting is instelbaar, hierdoor is de Zaurus ook 's nachts goed bruikbaar.
Het onderste deel van de Zaurus schuift gemakkelijk naar beneden en onthult het kleine toetsenbord, vergelijkbaar met het mechanisme van de Palm Tungsten|T. De aanslag van de toetsen is prettig en de grootte van de toetsen is voldoende om redelijk snel te kunnen typen met twee duimen (een deel van dit review is op de Zaurus geschreven!).
Voor korte teksten werkt de handschriftherkenning heel goed. Als je even de moeite neemt de Zaurus je eigen handschrift te leren, gaat herkennen vrijwel foutloos. Voor de Grafitti-adepten is het ook mogelijk om de Zaurus dat aan te leren.
Behalve de handschriftherkenning beschikt de Zaurus over nog drie andere methodes voor tekstinvoer met de stylus: het gebruikelijke on-screen toetsenbord, een Pickboard en invoer via een Unicode tabel. Het Pickboard werkt net als bij een mobiele telefoon met een aantal toetsen 'waaronder' meerdere karakters zitten. Hiermee worden bekende woorden automatisch herkend via het ook van mobiele telefoons bekende T9 systeem. De Unicode tabel is een grote tabel met alle symbolen waarmee het handig is om speciale karakters in te voeren. Deze laatste drie manieren van pen-invoer heb ik nauwelijks gebruikt omdat het toetsenbord en de handschriftherkenning zo prettig werken.

De klep die het scherm moet beschermen is niet het beste deel van het ontwerp: de bevestiging is niet erg stevig en de randen beschadigen het apparaatje een beetje. Verder zit de Zaurus redelijk solide in elkaar. De "five way navigator" is inmiddels bij Tungsten|T-bezitters bekend. Ook op de Zaurus werkt deze heel handig. In combinatie met de andere toetsen (calendar, contacts, home, menu, mail, cancel en OK) hoeft de pen meestal niet eens te voorschijn gehaald te worden. Een tip is wel om meteen een reservepen te bestellen. Die van mij is een keer gevallen, waardoor de punt is afgebroken.

De batterij (Lithium-Ion, 950mAh) is krachtig genoeg voor zo'n drie tot vier uur normaal gebruik. Omdat de batterij verwisselbaar is, kan het handig zijn een reservebatterij bij te kopen.

Meegeleverde software

Net als op de meeste andere handhelds ontbreken ook bij de Zaurus de belangrijke PIM applicaties niet. Ze heten hier Address Book, Calendar, Todo list en Text editor. Ze kunnen een vergelijking met de PIM applicaties onder PalmOS goed aan. Wel is de gebruikersinterface hier en daar wel erg 'basic'. Het Address Book ziet er bijvoorbeeld uit als een veredelde spreadsheet. Dit doet verder niets af aan de functionaliteit, alle basis functies zijn aanwezig, en ook de onderlinge samenhang is redelijk.

De Zaurus wordt geleverd met een uitgebreid pakket aan utilities, applicaties en spelletjes. We noemen hier alleen enkele interessante, in dit review worden ze allemaal besproken. Een e-mail programma en een webbrowser (Opera) ontbreken niet. De Zaurus communiceert net als z'n grotere Linux broers voornamelijk via het netwerk met de buitenwereld. Zelfs de cradle blijkt intern een netwerkadapter te zijn, en communicatie met een desktop computer gaat via een (TCP/IP) netwerkverbinding. Als je Windows XP gebruikt, is het mogelijk om via de internetverbinding van de PC met de Zaurus te internetten. Web pagina's lezen kan met de Plucker Desktop in combinatie met de Opie-reader. Dan zijn ook veel links van de Palmclub Channel Navigator te gebruiken. Het overzetten van de sites naar de Zaurus kan door deze via FTP naar de Zaurus over te zetten. FTP? Ja, omdat de Zarus gewoon TCP/IP "praat" kun je deze via FTP benaderen. Uiteraard zijn de sites ook over te zetten via een synchronisatie.

De standaard meegeleverde Media Player speelt onder andere MP3-muziek en MPEG 1 en 2 gecodeerde films. Een uitgebreidere gratis Media player, de Opie Player 2, speelt zelfs bijna alle gangbare audio- en videoformaten. Jammer is wel dat de luidspreker van de Zaurus niet geschikt is voor muziekweergave, hiervoor heb je dus een oortelefoon nodig.

De Zaurus wordt geleverd met de Hancom Mobile Office suite, een set van drie office-applicaties: Hancom Word, Hancom Presenter, Hancom Sheet. De Hancom applicaties zijn compatibel met Microsoft Office. Sommige, wat meer geavanceerde functies overleven de synchronisatie niet helemaal. Voor Excel in combinatie met Hancom Sheet is het bijvoorbeeld van belang dat je Excel-bestanden opslaat als "Microsoft Excel 97-2002&5.0/95 workbook".
Voor een volledig overzicht van wat er allemaal mogelijk is met Hancom Mobile Office is het zaak om even een kijkje te nemen op de website. Hier kun je ook vinden welke aspecten van documenten of spreadsheets overblijven na de synchronisatie.

Een keur aan extra software is te verkrijgen via sites alsKillefiz.de/zaurus. De kwaliteit van die veelal gratis software is hoog. Tot nu toe heb ik alles wat ik nodig had kunnen vinden. Voor PalmOS-liefhebbers is er zelfs een Palm-emulator (POSE) voor de Zaurus!

Synchronisatie is mogelijk met de Qtopia Desktop (Windows, Linux) of met Outlook (Windows) en sinds kort ook met Lotus Notes. Synchroniseren verloopt vrij goed, al zijn er wat onhebbelijkheden: herhalende afspraken leveren nog wel eens wat kleine probleempjes en het systeem heeft de nare eigenschap dat afspraken die van Outlook naar de Zaurus worden overgezet alleen een stil alarm hebben. Gelukkig is op het Internet een script te vinden dat dit repareert. De synchronisatiesoftware kent ook de mogelijkheid files te kopiëren. Sneller is om de Zaurus vanaf de desktop PC rechtstreeks via FTP te bereiken, zoals eerder besproken in dit review.

Omzetten Duits operating systeem naar Engelse

De in Duitsland gekochte Zaurus is voorzien van een Duits toetsenbord (twee toetsen zitten op een andere plek) en een Duitstalig operating systeem.
Aan dat laatste kon iets gedaan worden; installeren van de Engelstalige Linux versie was een fluitje van een cent:

Download allereerst de 'entire CD' bij Sharp UK. Brand deze vervolgens op CD en je kunt installeren.
Eerst wordt de PC voorzien van drivers voor USB en netwerk voor communicatie met de Zaurus en vervolgens kan het upgradeprogramma gestart worden. Allereerst wordt gecontroleerd of de Zaurus op het stopcontact is aangesloten, om een lege batterij tijdens het upgradeproces te vermijden. Vervolgens gaat het scherm op zwart. Tijdens het flashen van de ROM branden alleen de beide ledjes, ter indicatie dat het proces nog steeds in volle gang is. Zodra de leds niet meer branden dient een harde reset te worden gegeven. Na de reset start - als alles goed is gegaan - de Zaurus op met het nieuwe, Engelstalige operating systeem.

Conclusie

Voor een redelijk bedrag krijg je een heel complete PDA met ingebouwd toetsenbord. De PIM-applicaties zijn niet zo verfijnd als die van Palm of Pocket PC, maar functioneel genoeg voor dagelijks gebruik. Over het algemeen merk je niks van Linux, de Zaurus gedraagt zich als trouwe PDA. Voor de echte freaks is zo'n beetje alles naar eigen wensen aan te passen via programma's en scripts. Bovendien zijn er goede uitbreidingsmogelijkheden via het SD/MMC- en CompactFlash Type II-slot.

Verbeterbaar

Omvang en gewicht
Matig energieverbruik
Basis applicaties zijn beperkt in functionaliteit
Geen ingebouwde microfoon of luidspreker voor mp3's (wel voor alarmpiepjes)
Adapter maakt een piepend geluid als Zaurus niet laadt

Pluspunten

Zeer gunstige prijs in vergelijking met andere handhelds met vergelijkbare mogelijkheden
Veel software te krijgen, veelal gratis
Goede uitbreidingsmogelijkheden door CompactFlash Type II- en SD/MMC-slot
Ingebouwde MP3/media speler
Handige 5-way Navigator
Redelijk bruikbaar toetsenbord
Vier inputmethodes via stylus: handschriftherkenning (aanpasbaar), on-screen toetsenbord, Pickboard, Unicode
Verwisselbare batterij

Gegevens over de Zaurus SL-5500G

Product: Sharp Zaurus SL-5500G Linux handheld
Prijs: plm. € 350 inclusief BTW
Verkrijgbaar bij oa. Trisoft.de, Ecron.de, Widget.de (kijk voor de beste prijs op Guenstiger.de)
Operating systeem: Linux embedded OS (Linux Kernel 2.4.6) Qtopia, versie 1.5.0, Java (Insignia Jeode JVM)
Processor: StrongARM SA-1110, 206MHz
Scherm: 240x320 reflective TFT front light scherm met 65.536 kleuren
Geheugen: 64 Mb geheugen (waarvan plm. 32Mb vrij)
Uitbreidings mogelijkheden: CF en SD/MMC uitbreidings slot
Media: ingebouwde mediaspeler (incl. MPEG 1 en 2 video, MP3 etc.), luidspreker, microfoon, hoofdtelefoonaansluiting
Toetsenbord: ingebouwd QWERTZ/QWERTY toetsenbord
Voeding: vervangbare Li-ION oplaadbare batterij (950mAh)
Afmetingen en gewicht: 137 x 74 x 18 mm, 188 gram

Beoordeling

Gebruik
Uiterlijk
Prijs
Duurzaamheid

Eindoordeel

Relevante links

Als je dit een leuk review vond, ben je misschien ook geïnteresseerd in:

Vragen, opmerkingen of discussie?

Via deze thread in het forum